
Rampen uitgelegd: aardverschuivingen
Landverschuivingen kosten jaarlijks duizenden mensen wereldwijd het leven. Leer meer over landverschuivingen en waarom ze gebeuren.
De meeste bosbranden worden veroorzaakt door mensen, en slechts 10-15% van de bosbranden wordt geacht vanzelf te ontstaan.
Oorzaken variëren van weggegooide sigaretten tot vonkende elektriciteitskabels. Een grote brand in Californië werd zelfs veroorzaakt door een rookbom van een gender reveal party. Volgens het Science Journal zijn door mensen veroorzaakte branden waarschijnlijk veel destructiever dan die veroorzaakt door weersomstandigheden.
Lees verder om meer te weten te komen over bosbranden, hun verband met klimaatverandering, waar ze voorkomen en meer.
Een bosbrand is een ongecontroleerde brand in een gebied met vegetatie in landelijke gebieden. Ze worden ook wel natuurbranden, plattelandsbranden of bosbranden genoemd.
Bosbranden kunnen snel miljoenen hectares land verbranden en alles vernietigen — bomen, huizen, dieren en mensen — op hun pad. Gezinnen en gemeenschappen in landelijke, risicovolle gebieden lopen het risico hun huizen te verliezen en naar veiligheid te moeten vluchten. Bosbranden brengen ook grote gezondheidsrisico’s met zich mee, vooral voor mensen met bestaande ademhalingsproblemen.
De World Health Organization heeft gemeld dat rook van bosbranden een mengsel van schadelijke verontreinigende stoffen bevat die gevaarlijk zijn bij inademing. Fijnstof (PM2.5) uit rook van bosbranden wordt in verband gebracht met vroegtijdige sterfgevallen. Het kan ziekten van de longen en het hart, de hersenen en het zenuwstelsel, de huid, de darmen, de nieren, de ogen, de neus en de lever veroorzaken en verergeren.
Bosbranden stoten ook een grote hoeveelheid broeikasgassen uit in het milieu. Dit heeft gevolgen voor klimaatverandering en maakt weersomstandigheden die kunnen leiden tot bosbranden waarschijnlijker. Hieronder vallen hittegolven en droogtes.
Klimaatverandering verhoogt het voorkomen en de ernst van bosbranden.
Warmer weer, een gevolg van klimaatverandering, leidt tot hittegolven. Als gevolg hiervan zijn bossen en vegetatie droger en is het risico groter dat ze vlam vatten en verbranden.
Klimaatveranderingswetenschappers melden ernstigere branden. Grotere gebieden worden verbrand vanwege de stijgende temperaturen in de wereld. Ook geven bosbranden zelf gassen af die kunnen bijdragen aan klimaatverandering. Dit houdt een cyclus van verhoogd brandrisico in stand.
Omdat stijgende broeikasgasemissies droogtes en hitte doen toenemen, worden er in de toekomst meer catastrofale bosbranden verwacht. In 2022 meldde het Milieuprogramma van de VN dat bosbranden naar verwachting wereldwijd met 14% zullen toenemen tegen 2030, met 30% tegen het einde van 2050 en met 50% tegen 2100. Ze kunnen ook voorheen onaangetaste regio’s zoals de Noordpool treffen.
Gevaren zoals bosbranden kunnen worden veroorzaakt door natuurlijke gebeurtenissen zoals blikseminslagen. De meeste worden echter veroorzaakt door menselijke activiteit.
Ongeacht hoe ze beginnen, kunnen bosbranden snel een ramp worden door wijdverspreide schade aan te richten. Ze kunnen mensen uit hun huizen verdrijven of hun levensonderhoud vernietigen.
De beslissingen die we als mensen nemen, bepalen vaak of een gevaar zoals een bosbrand zich ontwikkelt tot een ramp. Factoren zoals waar huizen zijn gebouwd, leefomstandigheden en hoe goed overheden en autoriteiten zijn voorbereid om op dergelijke gebeurtenissen te reageren, kunnen allemaal de kans op een ramp vergroten.
De UN heeft gemeldt dat bosbranden onevenredig veel invloed hebben op de armste landen ter wereld. Ze kunnen moeite hebben om te herstellen van hun langdurige gevolgen, vaak vanwege een gebrek aan middelen of ondersteuning.
Bij ShelterBox vermijden we het gebruik van de term ‘natuurlijk’ om een ramp om deze reden niet te beschrijven. We mogen de rol die mensen spelen bij het uitgroeien van een gevaar tot een ramp niet over het hoofd zien. We mogen ook niet aannemen dat de uitkomst hetzelfde zou zijn, of denken dat we er weinig aan kunnen doen.
Er zijn veel gebieden ter wereld die gevoelig zijn voor bosbranden.
Australië is erg gevoelig voor dreigende bosbranden. Het klimaat van het land is over het algemeen warm, droog en vatbaar voor droogte. Bosbranden ontstaan meestal wanneer lichte en zware brandstofladingen in eucalyptusbossen zijn opgedroogd. Dit volgt meestal op periodes met weinig regenval.
Maar bosbranden nemen ook in andere delen van de wereld toe. De afgelopen jaren hebben ernstige bosbranden veel gebieden van de wereld getroffen, waaronder delen van Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Europa en het VK. Het is waarschijnlijk dat ze in meer gebieden zullen voorkomen naarmate de wereldwijde temperaturen stijgen en hittegolven vaker voorkomen.
In juli 2022 trokken bosbranden door Europa tijdens een van de ergste hittegolven ooit.
In Spanje, Portugal, Griekenland en Frankrijk woedden de bosbranden buiten controle. Ook veel andere Europese landen meldden branden. In augustus 2022 waren er in het Verenigd Koninkrijk al meer dan 500 bosbranden meer dan in heel 2021. De meeste werden vermoedelijk veroorzaakt door menselijk handelen, met name wegwerpbarbecues.
Een soortgelijk patroon was te zien in 2023, met een hittegolf in een groot deel van Europa die bosbranden in verschillende landen veroorzaakte. Ze hebben met name geleid tot de evacuatie van duizenden mensen op de Griekse eilanden Corfu en Rhodos.
Dit volgt op ernstige bosbranden in Canada die honderdduizenden hectares bos hebben verwoest. Duizenden moesten worden geëvacueerd uit hun huizen. De rook veroorzaakte problemen in Canada, de VS en had zelfs gevolgen in het VK. Australië en Chili hadden eerder dit jaar ook te maken met grote bosbranden.
Hittegolven die hebben bijgedragen aan deze bosbranden worden sterk beïnvloed door klimaatverandering. Verwacht wordt dat ze frequenter en heviger zullen worden.
Leer hier meer over hittegolven